هنگامی که هیستامین، یک ماده شیمیایی که توسط سیستم ایمنی بدن شما ایجاد می شود، به مواد حساسیت زا مانند گرده و شوره حیوانات خانگی بیش از حد واکنش نشان می دهد، می تواند علائمی مانند سرفه، عطسه و آبریزش چشم را ایجاد کند. آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که به آلرژی و همچنین مشکلات معده، سرماخوردگی، اضطراب و غیره کمک می کنند. آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که برعلیه هیستامین اثر می کنند یا آن را مسدود می کنند. در این مطلب از دکتر مهناز شکروی شما را با آنتی هیستامین آشنا میکنیم.
آنتی هیستامین چیست؟
هیستامین ماده‌ای شیمیایی است که به‌شکل طبیعی در بدن تولید می‌شود و در سلول‌های آلرژیک نگهداری می‌شود؛ مثلا ماست‌سل (Mast cell) و بازوفیل‌ها. اگر آلرژی داشته باشید، در پاسخ به آلرژن‌ها، از این سلول‌ها هیستامین آزاد می‌شود. هیستامین به دریافت‌کننده‌های هیستامین می‌چسبد. دریافت‌کننده‌های هیستامین نیز در سلول‌های مختلفی از بدن وجود دارند. این فرایند باعث بروز علائم آلرژی مثل عطسه، خارش و سوزش چشم و بینی، کهیر و حتی آنافیلاکسی می‌شود.
آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که دریافت‌کننده‌های هیستامین را مسدود می‌کنند؛ به همین دلیل، موجب توقف علائمی می‌شوند که هیستامین‌ها در بدن ایجاد می‌کنند. این علائم عبارت‌اند از عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و تورم گلو.
انواع آنتی هیستامین ها
آنتی هیستامین ها شامل داروهای نسل اول محسوب می شوند که خاصیت آرام بخش دارند و نسل جدید این داروها فاقد این داروها هستند. نمونه هایی از آنتی هیستامین های آرام بخش عبارتند از:
فنیرامین
doxylamine
سیپروهپتادین
دیفن هیدرامین
دگزکلورفنیرامین
brompheniramine
نمونه هایی از آنتی هیستامین های غیر آرام بخش شامل لوراتادین ، cetirizine و fexofenadine می باشند.
آنتی هیستامین های نسل اول
آنتی هیستامین های خوراکی OTC نسل اول شامل دیفن هیدرامین و کلروفنیرامین هستند. این دارو ها خاصیت آرام بخشی را دارند که احتمالاً مصرف آن ها باعث خواب آلودگی می شود. آنتی هیستامین های خوارکی نسل اول در سیستم بدن دوام زیادی ندارند، بنابراین هنگام استفاده از آن ها فرد مجبور است دوزهای زیادی از آن ها را مصرف کند.
بنادریل
بنادریل یک آنتی هیستامین حاوی دیفن هیدرامین است که به تسکین آبریزش بینی، عطسه، خارش یا آبکی بودن چشم و خارش بینی یا گلو کمک می کند. این علائم ممکن است ناشی از تب یونجه، سایر آلرژی های تنفسی فوقانی یا سرماخوردگی باشند. از بنادریل همچنین می توان برای درمان کهیر و کاهش قرمزی و خارش استفاده کرد. بنادریل می تواند به صورت قرص جویدنی و یا کپسول تجویز شود. اشکال موضعی بنادریل به صورت کرم ها، ژل ها و اسپری ها برای درمان شرایط آلرژیک پوستی مانند کهیر وجود دارند.
آنتی هیستامین خوراکی OTC نسل دوم و سوم
نسل جدید آنتی هیستامین ها بر روی گیرنده های خاص تر تاثیر می گذارند و عوارض جانبی کمتری دارند. این داروها در بدن طول عمر طولانی تر و ماندگاری بیشتری را دارند برای همین پزشک دوز کمتری را برای مصرف این داروها تجویز می کند.
تداخل دارویی آنتی هیستامین ها
خاصیت رخوتزایی آنتی هیستامین ها می تواند با سایر تضعیف کننده هایی چون الکل، سایر داروهای رخوتزا، خواب آور، و بسیاری از داروهای روانگردان از جمله داروهای سه حلقه ای و مهارکننده گیرنده دوپامین، اثری افزایشی داشته باشد. خاصیت این داروها گاهاً در تداخل با دیگر داروهای همسو اثر افزایشی داشته و گاه موجب علایم تشدید یا مسمومیت می شود.
عوارض و خطرات آنتی‌هیستامین‌ها
هر کسی که آنتی‌هیستامین یا هر دارویی مصرف می‌کند باید برچسب آن را بررسی کند تا ببیند دارو حاوی چه مواد فعالی است تا از خطر مصرف بیش از حد دارو جلوگیری کند. اگر فردی آنتی‌هیستامین‌های آرام‌بخش را بیش‌ازحد مصرف کند، ممکن است دچار ناهنجاری‌های قلبی یا تشنج شود. اگر مشکوک به مصرف بیش از حد دارو هستید، باید فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید.
اکثر مردم می‌توانند با خیال راحت دُزهای پایین OTC یا آنتی‌هیستامین‌های تجویزی را برای دوره‌های کوتاه مصرف کنند. با این‌حال، آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند عوارض جانبی خفیفی در برخی افراد ایجاد کنند. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-خستگی
- سرگیجه
- سردرد
- از دست‌دادن عملکرد حرکتی
- خشکی دهان یا تشنگی بیش‌ازحد
- تاری دید
- یبوست
- احتباس ادرار
عوارض جانبی شدید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کهیر
- بثورات پوستی
- مشکل در تنفس یا بلع
- تورم در صورت، دهان یا گلو
- هذیان
استفاده طولانی‌مدت از آنتی‌هیستامین‌های غیر آرام‌بخش (نسل دوم و سوم) ممکن است منجر به آسیب خفیف کبدی شوند؛ اگرچه نادر است. با این‌حال ترفنادین که یکی از آنتی‌هیستامین‌های مرتبط با آسیب کبدی است، دیگر برای استفاده بالینی در دسترس نیست.
مصرف بیشتر آنتی‌هیستامین‌های نسل اول و دوم با دُزهای پایین برای زنان باردار بی‌خطر است. اما مصرف دُزهای بالای پرومتازین که یک آنتی‌هیستامین آرام‌بخش نسل اول است، اماکن دارد که عوارض جانبی نامطلوبی در دوران بارداری ایجاد کند. زنان باردار باید قبل از مصرف آنتی‌هیستامین با پزشک خود صحبت کنند. پزشکان می‌توانند دُزهای مناسب را بر اساس علائم و وضعیت سلامتی فرد توصیه کنند.
موارد احتیاطی در مصرف آنتی هیستامین ها
اگر می خواهید از این دارو استفاده کنید ، موارد زیر را در نظر داشته باشید :
- اگر به بیماری های مزمن قلبی فشار خون بالا ، بیماری های تیروئیدی ، بیماری های کبدی و صرع مبتلا هستید ، قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید .
- اگر از داروهای ضل کننده عضلات استفاده می کنید ، ممکن است تداخل دارویی پیش بیاید .
- اگر باردار هستید و یا در دوران شیردهی به سر می برید، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
- در اطفال کمتر از 2 سال از این دارو استفاده نکنید .
